Op 26 juni 2013 werd een nieuwe EU richtlijn 2013/34/EU aangenomen betreffende de jaarrekeningen, geconsolideerde jaarrekeningen (en aanverwante verslagen) van bepaalde ondernemingsvormen. De richtlijn wijzigt de 8ste richtlijn 2006/43/EG betreffende de wettelijke controles van jaarrekeningen en geconsolideerde jaarrekeningen en trekt de 4de richtlijn 78/660/EEG en de 7de richtlijn 83/349/EEG in. De richtlijn beoogt de modernisering en vereenvoudiging van de financiële rapporteringsverplichtingen met het oog op het verminderen van de kost, in het bijzonder voor KMO’s.
De nieuwe regeling maakt een onderscheid tussen vier types van ondernemingen, waarvan de boekhoudkundige verplichtingen verschillen in functie van hun omvang. Daarbij wordt rekening gehouden met het balanstotaal, de netto-omzet en het gemiddeld personeelsbestand. Een onderneming dient aan twee van de drie criteria te voldoen om in aanmerking te komen voor een bepaalde categorie. We onderscheiden volgende categorieën:
micro-onderneming (balanstotaal < € 350.000, netto-omzet < € 700.000 en <10 werknemers);
kleine onderneming (balanstotaal < € 4.000.000, netto-omzet < € 8.000.000 en <50 werknemers);
middelgrote onderneming (balanstotaal < € 20.000.000, netto-omzet < € 40.000.000 en <250 werknemers);
grote onderneming (balanstotaal > € 20.000.000, omzet > € 40.000.000 en >250 werknemers).
Een vijfde categorie behelst organisaties van openbaar belang met inbegrip van ondernemingen waarvan de aandelen worden toegelaten tot een gereglementeerde markt, kredietinstellingen, verzekeringsondernemingen en organisaties van openbaar belang die als dusdanig aangeduid werden door de betrokken lidstaat.
Voor micro-ondernemingen voorziet de Richtlijn dat de Lidstaten deze ondernemingen mogen toestaan om een verkorte balans en resultatenrekening op te stellen. Daarnaast zijn ze voor bepaalde uitgaven niet langer verplicht om gebruik te maken van overlopende rekeningen. Micro-ondernemingen kunnen onder bepaalde voorwaarden ook worden vrijgesteld van het opstellen van een toelichting en een jaarverslag.
Kleine ondernemingen en groepen zullen minder informatie moeten verschaffen in de toelichting tot de jaarrekening. Een wettelijke audit is niet langer verplicht.
Voor middelgrote en grote ondernemingen dan weer, alsook voor organisaties van openbaar belang, worden de verplichtingen aangescherpt. Hier wordt de wettelijke controle door één of meer bedrijfsrevisoren verplicht. De bedrijfsrevisor brengt een verslag uit waarin hij attesteert of het jaarverslag strookt met de inhoud van de jaarrekening en of het jaarverslag volgens de geldende wettelijke normen is opgesteld. Hij gaat eveneens na of er belangrijke onjuistheden voorkomen in het jaarverslag en maakt melding van de aard van deze onjuistheden.
Een wetenswaardige nieuwigheid betreft ondernemingen die actief zijn in de ontginningsindustrie of houtkap van oerbossen : zij moeten in een afzonderlijk verslag melding maken van betalingen aan overheden (van die landen) die EUR 100.000 op jaarbasis overschrijden; zij moeten deze melding doen per land en per project.
De lidstaten hebben tot 20 juli 2015 de tijd om de Richtlijn 2013/34/EU in hun nationaal recht om te zetten. Deze regels zullen voor het eerst van toepassing zijn op de jaarrekening over de boekjaren die beginnen op 1 januari 2016 of gedurende het kalenderjaar 2016. De nieuwe richtlijn is in werking getreden op 19 juli 2013.